Yvonne van der Pol: Blijf bij de vraag

In Overig by Frvan Dijk

Wie is wij? Die vraag stelde Sietar zich in 2015. De balans opmakend is de vraag of we een stapje dichterbij een antwoord zijn gekomen. Wie is wij?

Het jaar was nog geen week oud of wij werden op scherp gesteld. Vrijheid van meningsuiting en IS, cartoonisten en geradicaliseerde jongeren. Felle discussies over achterstandswijken en integratie, kansen en desillusies, identiteit en loyaliteit. #jesuisCharlie was de hashtag die dagenlang op nummer 1 stond, al waren er ook andere geluiden. Hoe Charlie zijn we? Want hoe vrij mag een mening zijn? Waar gaat een vrije mening over in het schofferen, beledigen en kwetsen van anderen?

Kortom, wie is wij? En waar staan wij dan voor?

Ondertussen organiseerde Sietar boeiende bijeenkomsten over de rol van de media, de inzichten van deep democracy, de kracht van blended intercultureel leren, het ontwikkelen van interculturele competenties, de preventie van radicalisering en het aantrekken en behouden van internationaal talent. Tot er bruut een steen in de vijver werd gegooid. De NRC kopte dat interculturalisten kwakzalvers zijn. Citaat van Marcouch, waarop Sietar zich geroepen voelde een ingezonden met een genuanceerd tegengeluid te sturen.

Maar de vraag werd luider: wie is wij? En waar staan wij dan voor?

Hoe kunnen wij interculturalisten iets zinvols betekenen in de woelige wereld van het wij/zij? Het wij/zij op alle niveaus wel te verstaan, want sociale categorisering is een gegeven. ‘Wij’ kan nooit zonder ‘zij’. Alleen is dat ‘wij’ wél dynamisch, zonder vaste grenzen. Wij Europeanen, maar met of zonder Griekenland? Wij Nederlanders, maar met of zonder bootvluchtelingen, gelukszoekers, oorlogsslachtoffers? Wij interculturalisten, maar met of zonder Wilders? In een tijdsgewricht gekenmerkt door polarisatie, zijn de nuances, de complexiteit en de dialoog vaak ver te zoeken.  

Dus, waar staan wij? En wie is wij nou eigenlijk?

In de turbulentie van alledag, met telkens nieuwe oprispingen en uitdagingen, van Parijs en Beiroet tot noodopvanglocaties voor vluchtelingen, maak ik een pas op de plaats. In de stilte van de natuur en de schoonheid van de kunst vind ik andere aanknopingspunten. In het gedicht ‘Uber die Geduld’ van Rainer Maria Rilke staat deze treffende passage:

“Het komt erop aan alles te leven.
Als je de vragen leeft,
leef je misschien langzaam maar zeker,
zonder het te merken,
op een goede dag
het antwoord”

Wie is wij? Blijf bij de vraag, op een dag leef je het antwoord.

Yvonne van der Pol, 4 december 2015